Nhật thực là gì? Hiện tượng nhật thực xảy ra khi nào?

Nhật thực là gì? Hiện tượng nhật thực xảy ra khi nào? Trong bài viết hôm nay, hãy cùng đi tìm hiểu về hiện tượng nhật thực các bạn nhé!

Nhật thực là gì? Nhật thực xảy ra khi nào

Nhật thực (tiếng Anh là solar eclipse) là hiện tượng xảy ra khi mặt trăng đi qua giữa trái đất và mặt trời, tạo thành bóng mặt trăng trên trái đất. Khi ta quan sát ở trái đất thấy mặt trời bị mặt trăng che khuất 1 phần hoặc toàn bộ.

Để hiện tượng nhật thực xảy ra thì cả mặt trời, mặt trăng và trái đất phải nằm trên một đường thẳng hoặc gần thẳng. Và sự thẳng hàng này được các nhà thiên văn học gọi là syzygy. Hiện tượng nhật thực này chỉ có thể xảy ra trong kỳ trăng mới.

Mặt phẳng quỹ đạo của mặt trăng luôn nghiêng khoảng 5 độ so với mặt phẳng hoàng đạo (mặt phẳng quỹ đạo của trái đất khi quay quanh mặt trời), do đó mặt trăng luôn ở trên hoặc ở dưới mặt phẳng hoàng đạo (tức là không thẳng hàng với trái đất và mặt trời). Nhật thực chỉ xảy ra khi mặt trăng đi qua mặt phẳng này và do đó nhật thực là một hiện tượng tương đối hiếm.

Tùy thuộc vào phần mặt trời bị mặt trăng che phủ mà có các loại hình nhật thực khác nhau, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn bên dưới.

Hình ảnh nhật thực

Trong khi đó, hiện tượng nguyệt thực sẽ xảy ra khi trái đất rơi vào điểm giữa mặt trời và mặt trăng, điều này khiến mặt trăng bị phủ chiếc bóng của chính trái đất.

>>> Xem thêm: Nguyệt thực là gì? Hiện tượng nguyệt thực xảy ra khi nào, do đâu?

Phân loại các hiện tượng nhật thực

Hiện nay, các nhà thiên văn học xác định có 4 kiểu nhật thực thông qua các vùng bóng của mặt trăng trên bề mặt trái đất. Cụ thể như sau:

• Nhật thực toàn phần: Hiện tượng này xảy ra khi mặt trăng che khuất hoàn toàn mặt trời và hình thành các vùng bóng tối, bóng nửa tối trên bề mặt trái đất. Hiện tượng nhật thực toàn phần chỉ có thể xảy ra khi mặt trăng ở quanh cận điểm quỹ đạo.
• Nhật thực một phần: Hiện tượng nhật thực một phần xảy ra khi mặt trăng không che khuất hoàn toàn đĩa mặt trời và nó chỉ hình thành vùng bóng nửa tối ở trên bề mặt của trái đất.
• Nhật thực hình khuyên: Nhật thực hình khuyên là hiện tượng xảy ra khi vùng đối của vùng bóng tối xuất hiện trên trái đất. Khi đó, đĩa mặt trăng sẽ che khuất vùng trung tâm của đĩa mặt trời và để lộ vùng rìa ngoài của mặt trời có dạng như một chiếc nhẫn. Hiện tượng nhật thực hình khuyên chỉ có thể xảy ra khi mặt trăng ở quanh viễn điểm quỹ đạo.
• Nhật thực lai: Nhật thực lai là hiện tượng rất hiếm khi xảy ra. Hiện tượng này chỉ xảy ra khi một nhật thực hình khuyên chuyển thành một nhật thực toàn phần.

Hôm nay có nhật thực không?

Năm 2024 sẽ có 2 lần nhật thực xảy ra, một lần vào tháng 4 và một lần vào tháng 10.

Nhật thực toàn phần xảy ra vào ngày 08/04/2024

Lần nhật thực này chỉ có những người ở khu vực Bắc Mỹ mới có thể quan sát, và được đặt tên là Great North American Eclipse. Thời gian xảy ra nhật thực kéo dài khoảng 4 phút 28 giây.

Nhật thực hình khuyên xảy ra vào ngày 02/10/2024

Lần nhật thực thứ 2 trong năm 2024 sẽ quan sát được ở Đông Nam Thái Bình Dương, phía cuối Nam Mỹ. Thời gian xảy ra nhật thực sẽ kéo dài trong 7 phút 25 giây.

Đường đi phác thảo