Tết Hạ Nguyên là gì? Ý nghĩa và nguồn gốc Tết Hạ Nguyên

Cập nhật: 01/07/2024

Tại Việt Nam, ngoài Tết Nguyên Đán, Tết Nguyên Tiêu (hay Tết Thượng Nguyên), còn có Tết Hạ Nguyên. Tuy nhiên, Tết Hạ Nguyên thường ít được biết đến hơn. Trong bài viết hôm nay, sẽ giúp bạn hiểu rõ Tết Hạ Nguyên là gì, ý nghĩa của Tết Hạ Nguyên cũng như văn khấn Tết Hạ Nguyên.

Tết Hạ Nguyên là gì? Ý nghĩa Tết Hạ Nguyên

1.

Tết Hạ Nguyên là gì? Tết Hạ Nguyên vào ngày nào?

Tết Hạ Nguyên (còn gọi là Tết cơm mới, Lễ mừng lúa mới) thường được tổ chức vào ngày rằm tháng 10 âm lịch hằng năm, khi vụ mùa kết thúc. Đây là dịp để người dân ăn mừng và cúng tạ các vị Thần đã phù hộ giúp họ có một vụ mùa thuận lợi. Lễ mừng lúa mới với đồng bào dân tộc thiểu số đóng vai trò rất quan trọng, giống như Tết Nguyên Đán của người Kinh vậy.

Tết Hạ Nguyên 2023 sẽ vào ngày 15/10/2023 âm lịch, tức ngày thứ 2, ngày 27/11/2023.

Tết Hạ Nguyên là gì?

Nguồn gốc Tết Hạ Nguyên

Nguồn gốc Tết Hạ Nguyên bắt nguồn từ mục đích vô cùng tốt đẹp. Chuyện kể rằng, ngày xưa, sau vụ lúa tháng Tám (vụ mùa), công việc đồng áng thảnh thơi, lúa mới và rơm mới đều có đủ cả, người dân nghĩ đến việc đền ơn Trời Đất và các vị Thần đã tạo ra mưa hòa, gió thuận, giúp họ có một vụ mùa bội thu.

Người dân khi ấy chọn ngày rằm tháng 10 để tổ chức cúng tạ. Họ đem những gì vừa thu hoạch được trong vụ mùa để làm ra những món ăn theo phong tục địa phương rồi cúng dâng lên ông bà tổ tiên cùng các vị Thần. Dần dần, ngày này trở thành một dịp không thể thiếu mỗi năm, và thường được gọi với cái tên Lễ mừng lúa mới, Tết cơm mới hay Tết Hạ Nguyên. Ngoài ra, Tết Hạ Nguyên còn là một trong tứ trọng ân của Phật giáo do Đức Phật truyền lại khi còn tại thế. Sau khi thực hiện xong các nghi thức cúng, cả nhà sẽ ngồi quay quần bên nhau và thưởng thức những món ăn trong mâm cơm cúng.

Tết Hạ Nguyên bắt nguồn từ sự biết ơn đến tổ tiên và các vị Thần Phật

Các hoạt động trong Tết Hạ Nguyên

Tùy theo mỗi dân tộc mà các hoạt động trong Tết Hạ Nguyên có thể khác nhau. Dưới đây là một số hoạt động thường thấy mỗi dịp Tết Hạ Nguyên:

  • Biếu quà: Vào dịp này, người ta sẽ chuẩn bị những phần quà gồm nếp mới hay các đặc sản giao mùa Thu Đông để gửi tặng đến người thân như một cách bày tỏ lòng biết ơn.
  • Cúng tổ tiên và Tam Bảo: Mỗi nhà sẽ chuẩn bị các lễ vật như hương hoa, đèn nến, xôi nếp mới cùng vài món ăn khác để dâng lên Tam Bảo và tổ tiên.
  • Đi chùa: Trong Tết Hạ Nguyên, nhiều người còn đi chùa thắp hương, lễ Phật để cầu mong mọi điều được thuận lợi, hanh thông.

Ý nghĩa của Tết Hạ Nguyên

Tết Hạ Nguyên có ý nghĩa gì? Trong lòng nhiều người Việt, Tết Hạ Nguyên có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đây là dịp để họ ăn mừng một vụ mùa bội thu, bày tỏ lòng biết ơn với ông bà tổ tiên cũng như các vị Thần Phật. Tết Hạ Nguyên nhắc con người ta phải luôn nhớ đến cội nguồn, sống biết ơn và hướng đến những điều thiện lành. Ngoài ra, Tết Hạ Nguyên cũng là dịp để người thân, bạn bè được quây quần, đoàn tụ sau những tháng ngày phải đi xa để làm việc và học tập.

Ý nghĩa Tết Hạ Nguyên

Văn khấn Tết Hạ Nguyên và lễ vật

2.

Lễ vật cúng Tết Hạ Nguyên

Như đã chia sẻ ở trên, vào Tết Hạ Nguyên, người dân thường chuẩn bị các vật phẩm như hương hoa, đèn nến, nấu xôi gạo nếp mới cùng một mâm lễ mặn để cúng tổ tiên và các vị Thần Phật. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất khi cúng Tết Hạ Nguyên là tấm lòng thành kính, chân thành. Vì vậy, nếu không thể chuẩn bị đầy đủ các lễ vật trên, bạn hoàn toàn có thể thắp hương bằng các vật phẩm khác như hoa quả, bánh, oản…

Xôi gạo nếp mới cúng Tết Hạ Nguyên

Văn khấn Tết Hạ Nguyên

Dưới đây là bài cúng Tết Hạ Nguyên chuẩn nhất mà sưu tầm được để gửi đến các bạn:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Phật.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, ngài Bản Xứ Thổ Địa, ngài Bản Gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ (chúng) con là:………………………………….Tuổi…………………

Ngụ tại:…………………………………………………………………………..

Hôm nay là ngày rằm tháng Mười là ngày Tết cơm mới, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, nấu cơm gạo mới, thắp nén tâm hương dâng lên trước án. Trộm nghĩ rằng:

Cây cao bóng mát

Quả tốt hương bay

Công tài bồi xưa những ai gây

Của qúy hoá nay con cháu hưởng

Ơn Trời Đất Phật Tiên, chư vị Tôn thần

Sau nhờ ơn tổ tiên gây dựng, kể công tân khổ biết là bao

Đến nay con cháu dồi dào, hưởng miếng trân cam

Nay nhân mùa gặt hái

Gánh nếp tẻ đầu mùa

Nghĩ đến ơn xưa

Cày bừa vun xới

Sửa nồi cơm mới

Kính cẩn dâng lên

Thường Tiên nếm trước

Mong nhờ tổ phước

Hoà cốc phong đăng

Thóc lúa thêm tăng

Hoa màu tươi mới

Làm ăn tiến tới

Con cháu được nhờ

Lễ tuy đơn sơ

Tỏ lòng thành kính

Chúng con kính mời ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa, ngài Bản Gia Táo Quân, Ngũ Phương, Long Mạch, Tài Thần. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ……………., cúi xin thương xót con cháu linh thiêng hiện về chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Trên đây là những chia sẻ của về Tết Hạ Nguyên. Hy vọng sau bài viết của chúng tôi, bạn sẽ biết Tết Hạ Nguyên là gì, được tổ chức vào ngày nào cũng như nguồn gốc, ý nghĩa và cách cúng Tết Hạ Nguyên. Ghé thăm chuyên mục Tổng hợp trên để được chia sẻ nhiều bài viết hay, hữu ích khác về mọi chủ đề trong cuộc sống bạn nhé! Cảm ơn bạn đã quan tâm và theo dõi!