Hiệu ứng phơn là gì? Gió phơn là gì? Thời tiết do gió phơn mang lại là gì?

Hiệu ứng phơn là gì? Gió phơn là gì? Thời tiết do gió phơn mang lại là gì? Đây là những câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Trong bài viết hôm nay, hãy cũng tìm hiểu rõ hơn về hiệu ứng phơn các bạn nhé!

Tìm hiểu về hiệu ứng phơn (gió phơn)

Trong khí tượng học, hiện tượng gió vượt đèo được gọi là hiệu ứng phơn (foehn wind) hay gió phơn. Hiểu đơn giản thì gió phơn là hiện tượng gió sau khi vượt qua núi trở nên khô và nóng hơn.

Từ “foehn” có nguồn gốc từ tiếng Đức (föhn) và nó được dùng để chỉ loại gió ở vùng núi Alps và nhờ có loại gió foehn này mà khu vực Trung Âu được hưởng khí hậu ấm áp.

Tại Việt Nam, hiện tượng foehn vào mùa gió Tây Nam thường được gọi là gió phơn Tây Nam khô nóng hoặc gió Lào. Tại những nơi khác trên thế giới, hiện tượng phơn này còn được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau. Chẳng hạn, tại Mỹ và Canada thì foehn wind được gọi là Chinook và một số khu vực tại hai quốc gia này gọi loại gió này là Diablo hoặc gió Santa Ana. Tại Tây Ban Nha, họ thường gọi gió phơn là gió Bilbao. Nhìn chung, họ thường đặt tên cho gió phơn theo tên địa điểm mà nó xảy ra.

>> Xem thêm: Cầu vồng đôi là gì? Cầu vồng đôi có ý nghĩa gì?

Sự hình thành của hiệu ứng phơn

Khi gió được hình thành, gió sẽ chuyển động song song với mặt đất. Tuy nhiên, khi gió bị núi chắn ngang thì gió phải vượt lên cao. Khi gió vượt lên tầng không khí loãng và lạnh hơn sẽ khiến cho hơi nước ngưng tụ, từ đó gây mưa bên triền núi hứng gió và đồng thời làm gió giảm áp suất.

Khi gió đã qua đỉnh núi thì nó trở thành một luồng khí khô hạ áp, do vậy, khi đi từ trên cao xuống và gặp không khí đặc hơn thì gió sẽ bị nén lại. Quá trình này sẽ làm tăng nhiệt độ của gió, làm gió càng nhận được nhiều nhiệt từ mặt trời. Kết quả là bên triền núi hứng gió (đoạn lên núi) thì gió sẽ mát, ẩm và gây mưa nhiều, nhưng bên triền núi khuất gió (đoạn xuống núi) thì gió (gió phơn) sẽ lại khô và nóng hơn. Dãy núi càng cao thì khi xuống núi mức gia tăng nhiệt độ càng lớn và càng khô hơn.

Tác hại của hiệu ứng phơn

Gió phơn có đặc điểm là khô và nóng nên dễ gây ra hỏa hoạn, đặc biệt là cháy rừng. Gió phơn còn làm cho khí hậu ở các vùng mà nó thổi tới có nhiệt độ cao hơn và khô hơn, khiến cây xanh nhanh bị khô héo, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của con người và vật nuôi.