Dấu hiệu trẻ bị bại não? Lập kế hoạch chăm sóc trẻ bại não cần chú ý gì?

Bại não là bệnh lý thần kinh để lại di chứng suốt đời, gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy dấu hiệu trẻ bị bại não là gì và cha mẹ, người thân cần chú ý những gì khi chăm sóc trẻ bại não để trẻ có thể phục hồi chức năng một cách tốt nhất? Hãy cùng VnAsk tìm hiểu chi tiết những vấn đề này bạn nhé!

Những điều cần biết về bệnh bại não ở trẻ

Bại não là gì? Có những loại nào?

Bại não là nhóm các rối loạn vĩnh viễn về phát triển vận động và tư thế dẫn đến những giới hạn trong hoạt động gây ra bởi những rối loạn không tiến triển trong não của bào thai hoặc não của trẻ nhỏ đang phát triển. Bệnh bại não thường chỉ phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể là bại não bẩm sinh hoặc do ảnh hưởng của bệnh, tai nạn...

Có nhiều cách khác nhau để phân loại bệnh bại não:

Tùy theo mức độ nặng của các khiếm khuyết vận động liên quan đến cách trẻ di chuyển, cách trẻ dùng tay trong hoạt động hằng ngày, cách trẻ giao tiếp với mọi người và cách trẻ ăn uống an toàn mà bệnh được chia thành bại não nhẹ, nặng vừa hay nặng.

Dựa vào các triệu chứng lâm sàng của rối loạn vận động quan sát được, bại não được chia thành các thể vận động là:

• Thể co cứng: Các cơ của trẻ bị co cứng.
• Thể loạn động: Trẻ có các bất thường về trương lực cơ.
• Thể thất điều: Trẻ gặp khó khăn trong giữ thăng bằng và phối hợp động tác.
• Thể phối hợp: Là loại kết hợp giữa nhiều hơn một trong các thể vận động trên.

Ngoài ra, bại não cũng được phân loại dựa theo phần cơ thể bị ảnh hưởng như sau:

• Bại não một bên: Trẻ bị ảnh hưởng 1 chi, bị ảnh hưởng nửa người bên phải hoặc nửa người bên trái.
• Bại não hai bên: Trẻ bị ảnh hưởng 2 chân, 3 chi hoặc cả 4 chi.

Xem thêm: Xe lăn có được mang lên máy bay không?

Nguyên nhân gây bại não ở trẻ

Một số yếu tố nguy cơ gây tổn thương não bộ có thể dẫn đến tình trạng bại não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:

Xem thêm: Xe lăn có mấy bánh? Cách thay bánh xe lăn thế nào?

Dấu hiệu trẻ bị bại não

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị bại não có thể có những biểu hiện và triệu chứng rất khác nhau. Một số dấu hiệu liên quan đến vận động và phối hợp vận động cảnh báo trẻ bị bại não có thể gặp như sau:

• Trẻ sơ sinh khi đẻ ra không khóc ngay hoặc khóc yếu.
• Người trẻ bị cứng đờ, chân tay hoạt động không linh hoạt, gây khó khăn khi bế ẵm, thay quần áo, tắm rửa... hoặc người trẻ bị mềm nhão, đầu bị rũ xuống chứ không ngẩng lên được.
• Các mốc thời gian để trẻ đạt được những kĩ năng vận động như biết giữ đầu cổ, biết lẫy, bò, ngồi, đi, chạy nhảy, cầm nắm... bị chậm.
• Trẻ không nhận biết được mẹ, người thân, phát triển kĩ năng giao tiếp sớm chậm, không biết quay đầu đáp ứng với âm thanh hay đồ chơi có màu sắc, không nhìn vào mặt người thân, không biết hóng chuyện, không biết thể hiện nét mặt hay mắt để biểu lộ tình cảm...
• Trẻ bị chảy nước dãi quá mức, gặp vấn đề với việc nuốt, bú sữa, ăn uống...
• Trẻ đi lại khó khăn, phải đi bằng ngón chân, đi khom người, đi với hai đầu gối bắt chéo nhau...; trẻ không giữ được thăng bằng, không phối hợp vận động nhịp nhàng được; trẻ bị run, có những chuyển động không tự ý; trẻ chuyển động chậm chạp, động tác đôi khi giống như đang múa; trẻ thích thực hiện hành động ở một bên của cơ thể như giơ lên với một tay, kéo một chân khi bò...
• Trẻ chậm phát triển giọng nói, gặp khó khăn trong việc nói và giao tiếp.
• Trẻ gặp khó khăn trong các hoạt động đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng như vỗ tay theo nhịp, viết chữ, cài khuy áo, nhặt đồ vật...
• Trẻ bị co giật hay có các biểu hiện như bị lác mắt, sụp mí, khả năng nhìn và nghe kém, miệng bị méo...
• Trẻ gặp khó khăn trong học tập.

Xem thêm: Cách sử dụng, vệ sinh xe lăn điện đúng cách, an toàn

Bệnh bại não có nguy hiểm không?

Do não bộ bị tổn thương ảnh hưởng đến chức năng kiểm soát vận động của các mô cơ nên khi bị bại não, trẻ khó có thể cử động các cơ một cách bình thường, từ đó gặp phải những khó khăn trong việc vận động, nói chuyện, nuốt... và thậm chí là dẫn đến các vấn đề như trẻ bị khó nhìn và nghe, có cảm giác hoặc nhận thức về đau bất thường, bị bệnh răng miệng, suy dinh dưỡng, không tự chủ được trong tiểu tiện, bị ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, thiểu năng trí tuệ, trầm cảm, bị lão hóa sớm, dễ mắc các bệnh liên quan đến tim, phổi, bị thoái hóa khớp, loãng xương... Tất cả những rối loạn trong vận động, phối hợp vận động và những tác động xấu lên thính giác, thị giác, trí tuệ... này đều sẽ làm suy giảm chất lượng cuộc sống của trẻ.

Xem thêm: Cách sạc pin, sạc bình ắc quy xe lăn điện đúng cách, hiệu quả nhất

Cách phòng ngừa bại não cho trẻ

Có thể thấy rằng bại não sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của trẻ, vì thế cha mẹ hãy lưu ý một số biện pháp sau đây để có thể phần nào ngăn ngừa bệnh cho con:

• Trước và trong khi mang thai, mẹ cần chuẩn bị cho mình một sức khỏe thật tốt, tiêm đầy đủ vắc xin, làm các xét nghiệm cần thiết, khám thai định kì, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, tránh tiếp xúc với các chất kích thích như khói thuốc lá, cafe, rượu bia...
• Sinh con tại các cơ sở y tế có chuyên môn và đảm bảo trẻ sơ sinh được chẩn đoán bệnh vàng da.
• Tiêm phòng đầy đủ cho bé để phòng tránh các bệnh nhiễm trùng có thể dẫn đến bệnh viêm màng não, viêm não... khiến trẻ có nguy cơ bị bại não.
• Thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng tránh những tai nạn có thể làm tổn thương não của trẻ như: Đặt trẻ ngồi chắc chắn trong các loại ghế ngồi cho bé, xe đẩy em bé có chỗ ngồi và dây an toàn phù hợp với tuổi và cân nặng của trẻ; trông chừng và lắp đặt thanh chắn an toàn để trẻ không leo trèo, té ngã ra ngoài cửa sổ, té ngã xuống cầu thang...; trông chừng khi trẻ ở gần bồn tắm hay các khu vực ao, hồ, sông, suối...; đội nón bảo hiểm cho bé khi cho bé tập xe đạp, trượt patin... hay khi cho bé ngồi sau xe đạp, xe máy của cha mẹ... Cha mẹ có thể cho trẻ đeo đồng hồ định vị trẻ em để luôn xác định được vị trí của con.

Xem thêm: Xe lăn gấp gọn mua loại nào tốt nhất? Hướng dẫn cách gấp gọn xe lăn