Tranh tứ quý là gì? Ý nghĩa, cách treo tranh tứ quý xuân hạ thu đông

Người Việt Nam thường thích treo tranh tứ quý trong nhà để trang trí và để tăng "phong thủy". Nhưng tranh tứ quý là gì, có ý nghĩa thế nào thì không phải ai cũng biết. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về những bộ tranh tứ quý và ý nghĩa của chúng nhé!

Tranh tứ quý là gì?

Tranh tứ quý là loại tranh theo bộ, một bộ gồm bốn bức vẽ cảnh bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Mỗi bức tranh là một loài cây, loài hoa tương ứng đại diện cho một mùa trong năm, thường là:

• Mùa xuân: Hoa mai, hoa lan, hoa đào.
• Mùa hạ: Cây trúc, hoa sen, hoa hồng, hoa lựu.
• Mùa thu: Hoa cúc, hoa phù dung.
• Mùa đông: Cây thông (tùng).

Mỗi loài hoa, loài cây của mỗi mùa lại tương ứng với một loài chim. Vẽ hoa nào thì phải đi với chim ấy mới là đúng quy tắc, đúng luật. Ví dụ như khi vẽ hoa mai phải vẽ với chim khổng tước (mai/điểu), hoa hồng với chim công (hồng/công), hoa cúc với gà (kê/cúc), cây thông với chim hạc (tùng/hạc)…

Bộ tranh tứ quý phổ biến nhất là bộ bốn loại cây tứ quý có tên là Tùng - Cúc - Trúc - Mai. Bốn loài cây này được xem như là biểu tượng của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông trong năm và là biểu tượng của bốn đức tính của người quân tử. Người treo tranh tứ quý không chỉ là để trang trí mà còn để cầu mong may mắn, phú quý, sung túc và mang cả những yếu tố phong thủy trong đó bởi bộ tranh này có rất nhiều ý nghĩa tốt lành.

>>> Tham khảo: Hoa tuyết mai có ý nghĩa gì? Cách cắm hoa tuyết mai đẹp chơi Tết

Ý nghĩa của tranh tứ quý

Bộ tranh tứ quý Tùng - Cúc - Trúc - Mai là bộ tranh tứ quý nổi tiếng và phổ biến nhất với người Việt Nam nên trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào ý nghĩa bộ tranh tứ quý này.

Tứ quý là biểu tượng của bốn mùa được hình thành ở những vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa châu Á như Việt Nam. Vốn có nguồn gốc từ Trung Hoa, trải qua thời gian, nhờ sự giao thoa văn hóa, tứ quý đã được nâng lên thành một biểu tượng nghệ thuật của nhiều nền văn hóa khác nhau, không chỉ riêng của Việt Nam và Trung Hoa mà còn cả của Nhật Bản, Triều Tiên...

Trong quan niệm của người phương Đông, bộ tứ là biểu hiện của sự đầy đủ, vững chắc, vĩnh cửu, hạnh phúc… và đã xuất hiện trong rất nhiều tác phẩm văn hóa, nghệ thuật cả dòng chính thống và dân gian. Ví dụ như tại Việt Nam có tứ bất tử gồm bốn vị thần: Sơn Tinh, Chử Đồng Tử, Mẫu Liễu Hạnh và Thánh Gióng. Hay trong bộ bài Tây, bốn con bài cùng loại được gọi là tứ quý, trong bộ bài Tam cúc thì gọi là tứ tử trình làng. Người chơi mà có bộ tứ quý, tứ tử trình làng trong tay thì nắm chắc phần thắng nên tứ quý được coi là biểu tượng của sự may mắn, phúc lộc.

Trở lại với bộ tranh tứ quý, trong quan niệm của người Việt Nam nói riêng, bộ tranh tứ quý là biểu tượng của sự may mắn, phú quý, sung túc. Mỗi bức tranh cũng là những hình tượng riêng, mang ý nghĩa riêng:

• Hoa mai: Nhắc đến hoa mai, nhiều người thường nghĩ ngay đến mai vàng đặc trưng của miền Nam. Tuy nhiên, hoa mai trong tranh tứ quý là mai trắng, sinh trưởng trong thời tiết giá lạnh của phương Bắc. Mai trắng vượt qua cái lạnh khắc nghiệt để bung nở rực rỡ trong mùa xuân tượng trưng cho sự tinh khôi, thuần khiết và sức sống mãnh liệt. Vì vậy, hoa mai trong tranh tứ quý mang ý nghĩa tấn tài, tấn lộc, giàu sang, phú quý.
• Cây trúc: Trúc là loài cây có sức sống mãnh liệt chịu được thời tiết khô hạn, không mưa nhưng vẫn xanh tốt quanh năm. Thân cây vừa dài vừa cao lại luôn đứng thẳng, không bao giờ cong rạp xuống đất dù cho bị đốt cháy. Hình ảnh cây trúc gắn liền với hình ảnh người quân tử, đức tính ngay thẳng, kiên cường, không chịu khuất phục hoàn cảnh. Vì vậy hình ảnh cây trúc là tượng trưng cho sự bền vững, kiên cường trước sóng gió.
• Hoa cúc: Hoa cúc trong tranh tứ quý là hoa cúc vạn thọ, kể cả khi tàn thì hoa cũng không hề bị rụng khỏi thân cây. Trong phong thủy, hoa cúc tượng trưng cho sự thanh cao, tránh xa những cám dỗ trong cuộc sống. Hoa cúc là biểu tượng của mùa thu trong tranh tứ quý, mang ý nghĩa là lời cầu chúc cho sự trường thọ và nhân cách thanh cao.
• Cây tùng: Cây tùng là loại cây có bộ rễ rất khỏe mạnh, có thể bám giữ tốt ở bất kỳ địa hình nào dù có là đồi cao gió lớn, vách núi sừng sững hay gánh trên thân mình mảng tuyết dày. Tùng tượng trưng cho khí chất anh hùng, sẵn sàng gánh chịu mọi khó khăn mà không hề than vãn, kêu ca; thầm lặng vượt qua mọi thử thách.

Như vậy, không chỉ tạo nên tính thẩm mỹ cho căn nhà, bộ tranh tứ quý còn mang ý nghĩa hướng đến sự may mắn, tài lộc, bình an, thể hiện sự cân bằng, khí chất ngay thẳng, cương trực, thể hiện sự quân tử của gia chủ.

>>> Xem thêm: Ý nghĩa của hoa thanh liễu là gì? Cách cắm hoa thanh liễu đẹp đón Tết sung túc