Lịch Công giáo & Cách xem lịch Phụng vụ Công giáo

Lịch Công giáo (hay Năm Phụng vụ) là chu kì một năm được xác định bằng các mùa Phụng vụ, trong đó Hội Thánh diễn tả lịch sử cứu độ của Thiên Chúa, mừng các biến cố trọng đại cuộc đời Chúa Giêsu, Đức Maria và các Thánh. Bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn về lịch Công giáo và cách xem lịch Phụng vụ Công giáo trong bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về lịch Công giáo

Lịch Công giáo hay năm Phụng Vụ là một chu kỳ các mùa Phụng vụ. Mỗi mùa sẽ có những lễ hội, nghi thức đặc trưng của người theo đạo Công giáo, được tổ chức bám sát với diễn tiến nội dung trong Kinh Thánh, nhằm cử hành những khía cạnh khác nhau trong Mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa.

Năm Phụng vụ

Một năm Phụng vụ được tính bắt đầu từ Chúa nhật I Mùa Vọng và kết thúc với lễ Chúa Kitô Vua vũ trụ (tính theo Dương lịch) và được chia ra làm 5 mùa, bao gồm:

• Mùa Vọng: Mùa Vọng sẽ kéo dài trong khoảng 4 tuần, bắt đầu từ Chúa Nhật I đến chiều ngày 24/12.
• Mùa Giáng sinh: Mùa này diễn ra trong 2 tuần, bắt đầu từ giờ Kinh Chiều I ngày 24/12 (lễ Vọng Chúa Giáng sinh) đến hết lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa.
• Mùa Chay: Đây là mùa chuẩn bị cho lễ Phục sinh, sẽ bắt đầu từ Thứ Tư lễ Tro và kết thúc trước lễ Tiệc Ly chiều Thứ Năm Tuần Thánh.
• Mùa Phục sinh: Mùa Phục sinh được bắt đầu từ Chúa Nhật I Phục sinh đến hết Chúa Nhật lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống (lễ Ngũ Tuần), thời gian sẽ thay đổi theo từng năm theo và kéo dài trong 50 ngày.
• Mùa Thường niên: Mùa Thường niên là mùa Phụng vụ không mang ý nghĩa thần học đặc biệt nào, thường kéo dài khoảng 33 hoặc 34 tuần lễ tùy từng năm và được chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn 1 sẽ bắt đầu từ sau lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa đến trước Thứ Tư lễ Tro. Giai đoạn 2 bắt đầu từ sau lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống và kết thúc trước giờ Kinh Chiều I ngày thứ Bảy trước Chúa Nhật I Mùa Vọng của năm Phụng vụ tiếp theo.

Mỗi ngày trong năm Phụng vụ đều có bài đọc riêng, được sắp đặt theo tiêu chuẩn, trích từ Kinh Thánh và các sách khác nhau. Ngoài ra, Công giáo còn phân phối các bài đọc theo chu kì 3 năm A, B, C. Quy ước được đặt ra để xác định năm A, B, C là: Năm nào chia chẵn cho 3 là năm C, năm chia cho 3 còn lẻ 1 là năm A; chia cho 3 lẻ 2 là năm B.

Cách tính nhanh: Lấy ví dụ năm 2021, ta cộng tổng các chữ số 2 + 0 + 2 + 1 = 5, 5 chia 3 lẻ 2, vậy nên 2021 sẽ là năm B.

Lễ trọng, lễ kính và lễ nhớ

Lịch Phụng vụ chia làm ba bậc lễ để thể hiện lòng kính nhớ các mầu nhiệm của Chúa, các đặc ân của Đức Maria và các Thánh, bao gồm lễ trọng, lễ kính và lễ nhớ.

Lễ trọng

Lễ trọng lại được chia tiếp thành hai loại là lễ trọng chung và lễ trọng riêng.

Lễ trọng chung là các ngày lễ được quy định rõ trong sách Phụng vụ mà toàn thể Hội Thánh phải mừng kính. Lễ trọng riêng được các Hội Thánh địa phương chọn mừng kính riêng theo từng khu vực, còn đối với Hội Thánh toàn cầu thì đây chỉ là lễ nhớ.

Ngoài ra còn có các thánh lễ được kính trọng thể, là cử hành (hay mừng kính lại) ngày lễ ấy một cách đặc biệt hơn vào ngày Chúa Nhật Thường niên gần nhất, trước hoặc sau ngày chính thức. Bởi vì nội dung và cấp bậc của thánh lễ này thật sự là một lễ trọng (chung hoặc riêng) hoặc lễ Kính Chúa nhưng lại rơi vào ngày thường theo lịch Phụng vụ.

Lễ kính

Lễ kính chỉ giới hạn trong một ngày bình thường và ở mức bậc thấp hơn lễ trọng.

Lễ nhớ

Lễ nhớ được chia làm hai loại là lễ buộc nhớ và lễ nhớ tùy ý. Các ngày lễ buộc nhớ trong Mùa Chay thì không bắt buộc phải cử hành, chỉ mừng như lễ nhớ tùy ý.

Lễ theo nhu cầu

Ngoài các ngày lễ trên thì Công giáo còn có ba loại lễ theo nhu cầu, việc có được cử hành hay không thì còn phụ thuộc vào các mùa hoặc lịch Phụng vụ.

• Lễ có nghi thức riêng thường đi kèm với việc cử hành một bí tích nào đó: Hôn phối, Truyền chức, Thêm sức...
• Lễ do nhu cầu tùy theo hoàn cảnh: Lễ Tạ ơn, lễ Cầu mùa...
• Lễ ngoại lịch là do lòng đạo đức của giáo dân đòi hỏi: Thứ Sáu kính Thánh Tâm, thứ Bảy kính Đức Mẹ...

Lịch Công giáo 2024

Năm Phụng vụ 2023 - 2024 bắt đầu từ Chúa Nhật ngày 03/11/2023 và kết thúc vào thứ Bảy trong tuần cuối cùng của mùa Thường niên (tuần cuối sau lễ Chúa Kitô Vua vũ trụ) là ngày 30/11/2024. Nếu muốn biết hôm nay là ngày lễ gì, thuộc mùa gì, tuần mấy... thì bạn phải mở lịch Phụng vụ Công giáo của từng năm để tra cứu.

Năm nay là năm A hay B hay C?

Năm 2024 là năm Phụng vụ B.

Đôi nét về năm Phụng vụ 2023 - 2024

Hội Thánh, Mẹ hiền, ý thức mình có bổn phận cử hành công trình cứu chuộc của đấng Phu Quân chí thánh bằng việc tưởng niệm công trình ấy vào những ngày ấn định trong suốt cả năm. Mỗi tuần, vào ngày gọi là Chúa nhật, hội Thánh tưởng nhớ việc Chúa Phục Sinh, mỗi năm một lần, hội Thánh cử hành màu nhiệm ấy hết sức trọng thể vào dịp lễ Chúa Phục Sinh, cùng với cuộc "thương khó" hồng phúc của Người.

Qua chu kỳ một năm, hội Thánh trình bày trọn vẹn mầu nhiệm Chúa Ki-tô: Từ Nhập Thể, Giáng Sinh, lên Trời, hiện xuống, cùng với sự mong đợi niềm hy vọng hồng phúc và ngày Chúa lại đến.

Trong khi cử hành những màu nhiệm cứu chuộc như thế, hội Thánh rộng mở cho các tín hữu kho tàng phong phú các nhân đức và công nghiệp của Chúa, làm cho các mầu nhiệm này có thể hiện diện qua mọi thời đại, ngõ hầu các tín hữu tiếp xúc với các mầu nhiệm đó sẽ được tràn đầy ơn cứu độ.

Vào các mùa khác nhau trong năm Phụng vụ, theo khuôn phép truyền thống, hội Thánh kiện toàn việc huấn luyện tín hữu bằng những việc lành hồn xác, bằng việc giảng dạy, bằng lời cầu nguyện, việc sám hối và các việc từ thiện bác ái.

Phải liệu sao cho các tín hữu lưu tâm trước hết đến việc giữ các ngày lễ về Chúa và các mùa trong năm Phụng vụ với tinh thần đạo đức, để những gì họ cử hành và để những gì họ tuyên xưng ngoài miệng trong các ngày lễ và trong các mùa phụng vụ đó thì họ tin trong lòng. Và để những gì họ tin trong lòng, thì họ lại đem ra thực hành trong nếp sống cá nhân cũng như xã hội.

Lịch Công giáo tháng 1/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho các nhà giáo dục.

Chúng ta hãy cầu nguyện để các nhà giáo dục trở nên chứng nhân đáng tin cậy, biết dạy về tình huynh đệ hơn là ganh đua, cũng như biết ưu tiên giúp đỡ những ai nhỏ bé nhất và dễ bị tổn thương nhất.

>> Xem thêm: Lịch Công giáo: Lịch Công giáo tháng 1

Lịch Công giáo tháng 2/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho các giáo xứ.

Chúng ta hãy cầu nguyện cho các giáo xứ, biết đặt sự hiệp thông làm trung tâm, để ngày càng trở nên những cộng đoàn đức tin, huynh đệ và mở ra đón tiếp những ai thiếu thốn nhất.

>> Xem thêm: Lịch Công giáo: Lịch Công giáo tháng 2

Lịch Công giáo tháng 3/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho các nạn nhân bị lạm dụng.

Chúng ta hãy cầu nguyện cho những ai bị tổn thương vì những thành viên của Giáo Hội, xin cho họ tìm thấy trong chính Giáo Hội sự hồi đáp cụ thể cho nỗi khổ đau của họ.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 3

Lịch Công giáo tháng 4/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho các phong trào và các nhóm trong Giáo Hội.

Chúng ta hãy cầu nguyện cho các phong trào và các nhóm trong Giáo Hội, mỗi ngày có thể tái khám phá sứ mạng loan báo Tin Mừng của họ, biết dùng các đặc sủng riêng để phục vụ cho những nhu cầu của thế giới. 

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 4

Lịch Công giáo tháng 5/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Ý cầu nguyện chung - Cầu nguyện cho thế giới tài chính.

Chúng ta hãy cầu nguyện rằng những người phụ trách tài chính sẽ làm việc với các chính phủ để điều chỉnh lĩnh vực tài chính và bảo vệ công dân khỏi những nguy hiểm trong lĩnh vực này.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 5

Lịch Công giáo tháng 6/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho việc loại bỏ hình thức tra tấn.

Chúng ta hãy cầu nguyện cho cộng đồng quốc tế biết cam kết một cách cụ thể để bảo đảm loại bỏ hình thức tra tấn, cũng như cam đoan hỗ trợ các nạn nhân và gia đình của họ.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 6

Lịch Công giáo tháng 7/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho việc sống mầu nhiệm Thánh Thể.

Chúng ta hãy cầu nguyện để người Công giáo biết đặt việc cử hành Thánh Thể vào trung tâm đời sống của mình, nhờ đó biến đổi các tương quan nhân loại một cách thẳm sâu, và mở ra để gặp gỡ Thiên Chúa cùng anh chị em mình.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 7

Lịch Công giáo tháng 8/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho Ngày Giới Trẻ Thế Giới.

Chúng ta hãy cầu nguyện để Ngày Giới Trẻ Thế Giới ở Lisbon sẽ giúp người trẻ sống và làm chứng cho Tin Mừng trong cuộc sống của họ.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 8

Lịch Công giáo tháng 9/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho những người đang sống bên lề.

Chúng ta hãy cầu nguyện cho những người đang sống bên lề xã hội, trong những điều kiện vô nhân đạo; xin cho họ không bị các tổ chức bỏ qua, và không bao giờ bị coi thường.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 9

Lịch Công giáo tháng 10/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho Thượng Hội Đồng.

Chúng ta hãy cầu nguyện để Hội Thánh có thể thực hành việc lắng nghe và đối thoại như một lối sống ở mọi cấp độ, và để Hội Thánh được Chúa Thánh Thần dẫn tới các vùng ngoại biên của thế giới.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 10

Lịch Công giáo tháng 11/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho Đức Giáo Hoàng.

Chúng ta hãy cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng, để khi thi hành tốt sứ mạng của mình, Ngài tiếp tục đồng hành với đoàn chiên được giao phó, với sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 11

Lịch Công giáo tháng 12/2024

Ý cầu nguyện của Đức Thánh Cha: Cầu cho người khuyết tật.

Chúng ta hãy cầu nguyện cho những người khuyết tật được xã hội quan tâm cách đặc biệt, và được các tổ chức giáo dục cung cấp những chương trình hòa nhập nhằm tăng cường sự tham gia tích cực của họ.

>> Xem lịch Phụng vụ Công giáo: Lịch Công giáo tháng 12

Cách xem lịch Phụng vụ Công giáo 2024

Trong phần này, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cách đọc lịch Công giáo để các bạn đọc mới nghiên cứu có thể xem hiểu dễ dàng hơn loại lịch này, cùng theo dõi nhé!

Chúng tôi sẽ lấy ví dụ ngày 21/3/2022 để phân tích từng thành phần và dưới đây là lịch Công giáo của ngày này:

Loại: Phần này sẽ chú thích về tính chất của ngày lễ, mùa và năm Phụng vụ, các yếu tố này sẽ quyết định bài đọc Lời Chúa phù hợp cho ngày, ở đây 21/3 là ngày lễ thường, thuộc Mùa Chay năm C.

Áo lễ: Phần này ghi chú màu phẩm phục phù hợp của các thừa tác viên trong buổi cử hành lễ. Vào ngày 8 tháng 3, màu phẩm phục được quy định là màu tím, viết tắt là Tm.

Lễ: Phần này sẽ biểu thị tên lễ và các bài đọc Lời Chúa tương ứng trong ngày. Ngày 8/3 có ba bài đọc Lời Chúa đó là: 2 V 5:1-15; Tv 42:2-3; Lc 4:24-30. Trong đó, mỗi cụm số chữ sẽ chính là tên sách Kinh Thánh, sẽ được giải nghĩa như hình bên dưới.

• 2 V 5:1-15 - Các Vua 2, chương 5, từ dòng 1 đến 15.
• Tv 42:2-3 - Thánh Vịnh, chương 42, từ dòng 2 đến 3.
• Lc 4:24-30 - Tin Mừng theo Thánh Lu-ca, chương 4, dòng từ 24 đến 30.