Bento là gì? Các mẫu cơm hộp Bento Nhật Bản đẹp mắt

Với những ai đã từng tìm hiểu về văn hóa Nhật Bản hẳn sẽ biết Bento là gì. Tuy nhiên, với nhiều người Việt Nam thì cơm hộp Bento vẫn là một thứ gì đó khá lạ lẫm. Trong bài viết ngày hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về món cơm hộp Bento nổi tiếng của xứ sở mặt trời mọc và cùng tham khảo một số mẫu Bento đẹp, dễ làm mà bạn có thể tham khảo để thử "đổi gió" cho bữa trưa văn phòng của mình và người thân nhé.

Bento là gì?

Bento là một loại cơm hộp nhỏ gọn, thuận tiện dễ mang theo bên người và được sử dụng nhiều trong các bữa ăn yêu cầu nhanh - gọn - nhẹ. Cơm hộp Bento ra đời từ khá sớm, khoảng những năm 1300 nó đã bắt đầu xuất hiện trong những hộp sơn mài bằng gỗ được làm tỉ mỉ, dành riêng cho giới quý tộc. Đến thời Taisho (1912 - 1926), nghệ thuật Bento đã đạt đến mức đỉnh cao và trở thành nét đặc sắc trong ẩm thực cung đình. Bento lúc này được xuất hiện vào các buổi tiệc trà, du ngoạn ngoài trời, và đặc biệt là lễ hội ngắm hoa anh đào.

Trải qua thời gian, cơm Bento dần được bình dân hóa, phục vụ cho đời sống tất bật và bận rộn của người dân Nhật Bản. Cho đến ngày nay, văn hóa bento đã rất thân thuộc với người dân xứ sở mặt trời mọc, từ học sinh sinh viên, công chức văn phòng cho đến tầng lớp lao động bình thường đều có thói quen dùng cơm hộp, như một cách thức tiết kiệm thời gian trong đời sống công nghiệp hối hả này.

Cơm hộp Bento được coi là một nghệ thuật ẩm thực của người Nhật. Có thể nói rằng người làm ra hộp cơm Bento là một nghệ nhân thực thụ, bởi cơm hộp Bento không đơn giản là việc nấu cơm lên và cho đồ ăn vào hộp. Các món ăn trong hộp cơm Bento cần phải được sắp xếp hài hòa và cân đối giữa thành phần màu sắc, dinh dưỡng, đem đến sự ngon miệng lẫn “ngon mắt” cho người dùng.

Hộp cơm Bento thường có những gì?

Theo truyền thống, một hộp cơm Bento tiêu chuẩn phải đầy đủ các thành phần tinh bột, chất đạm và chất xơ, giống như trong truyện "Totochan bên cửa sổ" miêu tả là gồm “thức ăn trên rừng và dưới biển”, có gạo, cá và thịt, rau xào hoặc nấu để ăn dặm và món tráng miệng (có thể là hoa quả) được sắp xếp theo tỉ lệ 4:3:2:1 (4 phần cơm, 3 phần thịt/cá, 2 phần rau và 1 phần tráng miệng).

Một hộp cơm Bento chuẩn sẽ có một nửa là đựng cơm, nửa còn lại được đặt một vài món ăn phụ được làm từ những nguyên liệu như rau, thịt, cá, và trứng. Những món ăn này sẽ được biến tấu về hình dáng tùy theo trí tưởng tượng của người làm để hộp cơm Bento có thể trở nên hấp dẫn hơn, ngộ nghĩnh hơn, thậm chí là một tác phẩm nghệ thuật. Hộp đựng cơm của người Nhật cũng được sản xuất khá đẹp và tinh xảo, thường làm bằng sơn mài giúp gia tăng cảm quan mỹ thuật, kích thích người ăn vui vẻ và ngon miệng hơn.

Thực tế ở mỗi vùng miền, mỗi thời kỳ, cơm hộp Bento được biến tấu thành nhiều kiểu với nhiều hình thức khác nhau nhưng đến hiện nay, chúng ta có thể gặp nhiều nhất là những loại sau:

• Hinomaru Bento: Đây là kiểu cơm hộp đơn giản, thường có tên gọi là cơm quốc kì, thành phần chỉ gồm cơm trắng và một quả mơ muối màu đỏ để ở giữa, có điểm tương đồng với màu cờ của Nhật Bản.
• Shokado Bento: Là cơm được đựng trong hộp gỗ sơn mài, vô cùng sang trọng, chủ yếu được dùng cho vua chúa, quý tộc thời xa xưa tại các buổi tiệc ngoài trời như tiệc trà hay ngắm hoa anh đào.
• Oekakiben: Là loạiBento kỳ công bậc nhất khi người làm sẽ dùng cơm và nguyên liệu nấu ăn để vẽ thành một bức tranh.
• Kyaraben: Là cơm hộp Bento thường được làm cho trẻ nhỏ, có hình con thú ngộ nghĩnh và dễ thương như Pikachu, Doremon…
• Sanshoku Bento: Là loại cơm hộp có đặc trưng ba màu nổi bật hết sức vui mắt, thường được làm từ trứng, đậu hà lan và thịt băm nhỏ, sau đó trải thẳng hàng lên cơm.
• Makunouchi Bento: Cũng có đầy đủ cơm thịt rau củ và thậm chí cả một phần bánh ngọt Wagashi hoặc trái cây tráng miệng. Tên của loại Bento này có ý nghĩa là cơm hộp giữa giờ, và được ăn trong giờ giải lao khi khán giả đang xem dở một vở Kabuki hay Noh - hai loại hình kịch truyền thống Nhật Bản, thường có thời lượng khá dài.

Ý nghĩa của cơm hộp Bento

Giá trị lớn nhất của món Bento Nhật Bản là ở tình cảm mà những người vợ, người mẹ muốn gửi gắm khi chuẩn bị cơm hộp cho người thân trong gia đình. Để có thể hoàn thành một hộp cơm Bento đẹp, bạn phải là người kiên nhẫn, tỉ mỉ và sáng tạo. Trên hết bạn phải biết đặt tình cảm của bạn vào khi chuẩn bị. Bởi Bento không chỉ đơn giản là một hộp cơm, mà còn là sự thể hiện tình yêu của người làm dành cho người ăn.

Nếu chuẩn bị cho con cái ăn khi đi học, người mẹ thường xếp hộp cơm thành những hình vui nhộn, hoặc chỉ cốt sao cho hấp dẫn để con ăn được nhiều hơn. Còn khi chuẩn bị cho chồng ăn sau những giờ làm việc mệt mỏi, người vợ sẽ gửi gắm tình yêu, niềm hạnh phúc gia đình trong từng hình ảnh mà họ xếp trong hộp cơm. Vì vậy, mỗi người sẽ có phong cách riêng, sắc thái riêng, không ai giống ai khi trình bày cơm hộp Bento, hay cũng có thể phong cách ấy là chung, gia truyền của mỗi gia đình ở Nhật.