Sự tích rét nàng Bân - Nàng Bân may áo cho chồng

Chắc hẳn ai trong mỗi chúng ta đều đã từng nghe qua câu tục ngữ “Tháng Giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân” rồi phải không nào? Cái rét tháng Giêng và cái rét tháng Hai là những đợt rét của mùa đông năm cũ còn xót lại. Thế nhưng tại sao khi đến tháng Ba mà trời vẫn còn rét nữa? Ngay sau đây chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn sự tích rét nàng Bân - Nàng Bân may áo cho chồng. Chắc chắn sau đó bạn sẽ hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Tìm hiểu sự tích: Rét nàng Bân - nàng Bân đan áo cho chồng

Chuyện kể rằng: Ngày xửa ngày xưa, nàng Bân là một cô gái hiền lành, dịu dàng, rất mực chịu thương, chịu khó và hay lam hay làm. Nàng đối xử với mọi người cũng rất chu đáo và tận tình bởi với tính tình ấy không cho phép nàng làm bất cứ việc gì đại khái hay qua loa. Từ việc rửa bát đũa, quét sân nhà, sắp xếp đồ đạc, ồng áng cho đến nấu cơm… tất cả đều phải thật hoàn hảo. Khi đến tuổi lấy chồng, nàng cũng về làm dâu như bao người con gái khác, nhưng tính tình thì vẫn như xưa, không hề thay đổi và không có ai có thể trách nàng nửa lời, chỉ có điều do quá tỉ mỉ và cẩn thận nên công việc của nàng có phần chậm chạp. Nhưng đây cũng chỉ là nhận xét của những người xung quanh chưa thực sự hiểu về nàng mà thôi. Khi nghe được những lời nhận xét này, nàng cũng không thanh minh và cũng không bao giờ thay đổi cung cách làm việc của mình.

Nàng lấy chồng vào đầu mùa đông, ngay khi công việc gặt hái vừa xong. Vì thấy chồng thiếu áo ấm, nên nàng đã bắt tay ngay vào việc quay tơ kéo sợi để chuẩn bị đan một chiếc áo ấm thật đẹp cho chồng. Những sợi tơ, sợi len của nàng vừa đều đặn lại vừa nuột nà, óng ả. Sau đó, nàng đi tìm nhiều thứ vỏ cây, pha chế và nhuộm ra nhiều màu khác nhau để vẽ kiểu áo và các hình trang trí, họa tiết. Những mũi đan của nàng thật đẹp và hoàn hảo bởi khi làm thì nàng đều để hết tâm chí vào công việc.

Thời gian thấm thoát trôi qua, trời đã sắp sang xuân mà nàng mới may xong đôi cổ tay, bởi thế mới có câu hát như thế này:

Nàng Bân đan áo cho chồng
Đan ba tháng ròng mới được cổ tay.

Mặc cho tháng ngày cứ thế qua đi, nàng vẫn miệt mài với việc đan áo cho chồng và cuối cùng khi tháng vừa đến, chiếc áo của chồng nàng cũng đã may xong, niềm vui mừng không có bút nào tả xiết hiện trên mặt nàng. Thế nhưng, lúc nàng đan xong chiếc áo thì cũng là lúc trời lại trở nắng, hết rét.

Khi đó, nàng Bân buồn lắm! Nàng tưởng chừng như cả bầu trời sụp đổ bởi nàng đã đặt biết bao tâm huyết, công sức, nỗi niềm và mơ ước vào chiếc áo này. Nàng rất yêu thương và quý trọng chồng bởi suốt mấy tháng ròng chàng đã phải âm thầm chờ đợi chiếc áo. Thế nhưng, khi đan xong chiếc áo thì chàng không được mặc, chỉ một niềm vui, niềm hạnh phúc nhỏ thôi cũng không được đền đáp.

Khi đó, Ngọc Hoàng trên thượng giới đã nghe thấu tiếng khóc của nàng Bân và cảm động trước tấm lòng của người con gái nết na, đức hạnh ấy. Ngay lập tức, Ngài đã cho gọi hai vị Nam Tào, Bắc Đẩu đến và phái điều tra cho rõ nội tình. Sau khi thấu hiểu hết sự tình, Ngài ngồi trầm ngâm một lúc lâu rồi phán:

Ta biết ở cõi trần có nhiều người phải sống cực khổ và chịu đựng nhiều nỗi oan khiên, nhất là giới phụ nữ. Họ đã phải đầu tắt mặt tối suốt ngày để lo ăn, lo mặc và lo nhiều thứ nghĩa vụ với xã hội và chồng con. Nàng Bân chính là một người phụ nữ mẫu mực với tấm lòng yêu thương, độ lượng, chăm chỉ và nhẫn nhục, rất xứng đáng để được khen thưởng. Nay ta hạ lệnh xuống cõi trần: Mỗi năm, cứ vào đầu tháng Ba Âm lịch, rét sẽ kéo dài thêm một vài ngày để những người phụ nữ giàu lòng vị tha như nàng Bân nếu có đan áo cho chồng chậm thì cũng phải được mặc thử. Nhưng hai khanh cần nhớ, rét cũng chỉ vừa và ngắn thôi nhé!

Khi nghe Ngọc Hoàng nói vậy, hai vị Nam Tào, Bắc Đẩu đứng lặng một hồi lâu, tần ngần nhưng rồi cũng mạnh bạo tâu lên: “Muôn tâu Thượng Đế! Nếu Ngài ban lệnh ra như vậy thần e sẽ không có sự công bằng. Chẳng nhẽ chỉ vì một vài người mà để cho tất cả mọi người đều phải chịu rét thêm nữa hay sao? "Chúng thần do vậy cũng sẽ khó bề cai quản".

Ngay sau đó, Ngọc Hoàng đã vẫy tay cho hai vị ngồi xuống, ôn tồn nói: “Ta biết, ta biết… Nhưng ta cũng đã cân nhắc kỹ càng rồi, lòng tốt và tính kiên trì, lẽ đương nhiên bao giờ cũng phải được khuyến khích. Một con người mẫu mực sẽ làm tấm gương sáng cho tất cả mọi người. Chắc hai khanh còn nhớ đã từng tâu lên với ta bao nhiêu việc cẩu thả, dối trá, xấu xa mà người đời đã làm đấy sao? Ta quyết định như vậy cũng chỉ là để nhắc nhở họ có làm gì thì cũng phải kiên trì, làm cho đến nơi đến chốn, chứ không được qua loa, đại khái.

Nghe Ngọc Hoàng nói vậy, hai vị Nam Tào, Bắc Đẩu đều cho là chí lý nên đã vội vàng đứng lên, cúi đầu lạy tạ Ngài. Sau đó, hai vị Nam Tào, Bắc Đẩu thường xuyên đôn đốc các vị thần mưa gió và giá rét hằng năm thảy đều làm tròn nhiệm vụ. Từ đó thành lệ, hằng năm vào khoảng tháng Ba, cái tháng mà mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm và người ta gọi là cái rét nàng Bân.

Rét nàng Bân kéo dài bao lâu?

Như đã nói ở trên thì rét nàng Bân là đợt rét cuối cùng của mùa đông, kéo dài khoảng vài ngày trong đầu tháng Ba Âm lịch. Mặc dù nó chỉ diễn ra trong thời gian ngắn nhưng có những năm thời tiết của Bắc Bộ lại trở rét đậm. Chính vì vậy, trong dân gian còn có câu tục ngữ: Rét tháng ba, bà già chết cóng.