Sao băng là gì? Hôm nay có sao băng không?

Nhiều người thường có niềm tin rằng nếu ước nguyện vào lúc nhìn thấy sao băng thì điều ước đó sẽ trở thành sự thật. Vậy thực chất sao băng là gì, bao giờ có sao băng, liệu hôm nay có sao băng không? Hãy để VnAsk giải đáp những thắc mắc này cho bạn nhé!

Sao băng là gì?

Sao băng còn được gọi là sao sa, sao rơi hay sao đổi ngôi, trong tiếng Anh được biết đến với những cái tên như meteor, falling star hay shooting star. Khi nhìn lên bầu trời đêm, nếu bạn đột nhiên quan sát thấy một vệt sáng thoáng xuất hiện thì đó chính là sao băng đấy. Song... dù có chữ “sao” trong tên gọi nhưng sao băng lại không phải là một vì sao đâu.

Thực sự thì sao băng chỉ là đường chuyển động nhìn thấy được dưới dạng vệt sáng được tạo ra khi thiên thạch đi vào bầu khí quyển của Trái Đất mà thôi. Vệt sáng này thường có đường kính dưới 1 mét nhưng chiều dài có thể lên tới cả 10km.

Có lẽ vì vệt sáng này cũng lấp lánh như ánh sao mà chúng ta thường nhìn thấy trên bầu trời đêm nên người ta hình dung nó như một ngôi sao đang băng xuyên qua bầu trời hay đang sa từ trên trời xuống và đặt cho nó cái tên là sao băng, sao sa...

Hình ảnh sao băng.

Tại sao lại có sao băng?

Lý do chúng ta có thể quan sát được sao băng - đường chuyển động của thiên thạch khi đi vào khí quyển là bởi nhiệt phát sinh từ áp suất nén.

Thiên thạch trôi nổi trong không gian, khi đến Trái Đất đủ gần thì nó sẽ bị hấp dẫn bởi trọng lực và bị hút vào bầu khí quyển. Khi thiên thạch đi vào khí quyển ở vận tốc rất cao (từ 11 km/s đến 72 km/s), không khí ở phía trước của thiên thạch sẽ bị nén nhanh chóng. Áp suất nén khiến không khí xung quanh thiên thạch nóng lên và bắt đầu phát sáng và cùng lúc đó, không khí nóng cũng sẽ khiến thiên thạch nóng lên và bị tan chảy, hóa hơi dần trên đường di chuyển, vì thế mà đường di chuyển của thiên thạch có thể quan sát được dưới dạng một vệt sáng - chính là sao băng.

Phần lớn thiên thạch đi vào khí quyển đều nhỏ nên sẽ hóa hơi hoàn toàn trong khí quyển rất nhanh, đồng thời luồng khí quanh thiên thạch cũng bị lạnh đi và phân tán nhanh chóng. Do đó, thường thì vệt sáng sao băng chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, có khi chưa tới 1 giây, dài hơn thì khoảng vài giây. Thiên thạch càng lớn thì để lại vệt sao băng càng sáng, dài và lâu hơn.

Sao băng xảy ra khi một thiên thạch tiến vào bầu khí quyển của Trái Đất.

Hôm nay có sao băng không?

Sao băng không phải là một hiện tượng hiếm, ngày nào cũng có những sao băng riêng lẻ xuất hiện, cả ban ngày và ban đêm. Tuy nhiên, ban đêm sẽ là thời điểm bạn có thể dễ dàng quan sát sao băng vì vào ban ngày, ánh sao băng quá mờ nhạt so với ánh Mặt Trời. Tùy vào từng thời điểm trong năm, vị trí của bạn mà từ lúc sẩm tối cho đến khi chạng vạng, bạn có thể nhìn thấy  2 - 16 sao băng mỗi giờ nhưng sự xuất hiện của những sao băng riêng lẻ này sẽ không có chu kì cụ thể.

Tuy nhiên, trong năm sẽ có những thời điểm mà số lượng sao băng tăng đột biến, có thể lên tới trên 100 sao băng mỗi giờ được gọi là mưa sao băng. Lúc này, bạn sẽ có cơ hội ngắm một bầu trời sao băng tuyệt đẹp với các sao băng xuất hiện cùng lúc hoặc liên tiếp nhau từ chung một điểm xuất phát. Khác với sao băng riêng lẻ, mưa sao băng có tính chu kì và thường được dự báo trước nên bạn có thể dễ dàng biết được mấy giờ có sao băng xuất hiện vào thời điểm có mưa sao băng.

Sao băng xuất hiện hằng ngày, nhưng nếu không đủ kiên nhẫn quan sát, bạn có thể đợi đến khi có mưa sao băng để ngắm sao băng dễ hơn.