Sự tích bánh trôi bánh chay Tết Hàn Thực ngày mùng 3/3

Bánh trôi bánh chay là loại bánh rất quen thuộc đối với người dân Việt Nam. Loại bánh này thường được làm vào dịp Tết Hàn Thực. Tuy nhiên, không phải ai trong chúng ta cũng biết được nguồn gốc của loại bánh này. Trong bài viết dưới đây, mời bạn cùng chúng tôi tìm hiểu sự tích bánh trôi bánh chay Tết Hàn Thực nhé.

Ngày bánh trôi bánh chay Tết Hàn Thực là ngày nào?

Ngày bánh trôi bánh chay Tết Hàn Thực chính là ngày mùng 3/3 Âm lịch hằng năm. Năm nay, ngày Tết này rơi vào Chủ Nhật ngày 3/4/2022 Dương lịch.

Vào ngày này, các gia đình người Việt Nam sẽ thường làm bánh trôi, bánh chay dâng lên cúng Phật, cúng gia tiên.

Sự tích bánh trôi bánh chay Tết Hàn Thực ngày mùng 3/3

Chuyện kể rằng, vua Tấn Văn Công nước Tấn lúc bấy giờ gặp phải cảnh lưu vong, hết trú nước Tề, lại qua nước Sở. Bên cạnh Tấn Văn Công có một hiền sĩ tên Giới Tử Thôi đi theo phò trợ và giúp đỡ ông rất nhiều.

Một hôm, trên đường đi lánh nạn, lương thực, thức ăn của 2 người đã cạn kiệt hết, Giới Tử Thôi đành lén cắt 1 miếng thịt ở đùi mình đem nấu cho vua Tấn Văn Công ăn. Vua ăn xong thì mới biết rõ sự tình và vô cùng cảm kích trước tấm lòng của Giới Tử Thôi.

Về sau, Tấn Văn Công dành lại ngai vàng, trở về làm vua nước Tấn và đã ban thưởng rất hậu hĩnh cho những người có công. Tuy nhiên, ông lại quên mất Giới Tử Thôi. Mặc dù vậy, Giới Tử Thôi cũng không lấy làm oán hận mà chỉ nghĩ phò tá vua là chuyện nên làm. Sau đó, Giới Tử Thôi đã đưa mẹ mình vào núi ở ẩn.

Mãi sau, Tấn Văn Công nhớ ra mới cho người đi tìm Giới Tử Thôi nhưng ông nhất quyết không quay trở về. Lúc này, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng với ý định ép Giới Tử Thôi quay về. Tuy nhiên, Tấn Văn Công không ngờ đã vô tình đẩy 2 mẹ con Giới Tử Thôi vào chỗ chết.

Tấn Văn Công vô cùng ân hận bèn cho lập miếu thờ. Hằng năm cứ vào ngày 3 tháng 3 Âm lịch là ngày mất của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn và ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ ngày hôm trước. Vì thế, ngày này về sau được gọi là Tết Hàn Thực. Theo tiếng Hán, "Hàn" có nghĩa là lạnh, "Thực" có nghĩa là thức ăn. Vậy nên "Tết Hàn Thực" chính là ngày Tết ăn đồ lạnh.

Theo các ghi chép để lại thì tục ăn bánh trôi bánh chay vào ngày Tết Hàn Thực ở Việt Nam nhiều khả năng được du nhập từ thời Lê, thịnh hành vào giai đoạn Lê Trung Hưng - Nguyễn.

Mặc dù ngày Tết này có nguồn gốc từ Trung Quốc, thế nhưng khi du nhập vào Việt Nam nó đã có những biến đổi để phù hợp với văn hóa của người Việt, mang đậm nét văn hóa Việt Nam.

Không giống với Tết Hàn Thực của người Trung Quốc, vào ngày này ở Việt Nam, người ta không kiêng lửa mà vẫn tiến hành nấu ăn bình thường. Đặc biệt, người Việt còn sáng tạo ra bánh trôi, bánh chay tượng trưng cho đồ ăn lạnh để phù hợp với ý nghĩa của từ “Hàn Thực”. Kể từ đó, bánh trôi, bánh chay ra đời và được lưu truyền cho tới ngày nay.